श्रीमद्भगवद्गीतेतील व्यवस्थापनकौशल्य

-
‘सद्य:स्थितीत श्रीमद्भगवद्गीतेतील प्रबंधन विधीची प्रांसगिकता’ या आगळ्या वेगळ्या विषयावर राष्ट्रीय परिषद आयोजित केल्याबद्दल सर्वप्रथम आर. एस. मुंडले धरमपेठ कला वाणिज्य महाविद्यालयाचे मन:पूर्वक अभिनंदन!

या परिषदेच्या निमित्ताने, व्यावसायिक दृष्टिकोनातून अत्यंत जिव्हाळ्याचा असलेल्या व्यवस्थापन या विषयाचं मंथन गीतेतील श्रीकृष्णार्जुन संवादाच्या माध्यमातून घडवून आणण्याचा ‘धाडसी उपक्रम’ यशस्वी झाला.

धाडसी यासाठी म्हणावंसं वाटतं कारण गीतेबद्दल समाजात अनेक सजम-गैरसमज रूढ झाले आहेत. गीतेतील अध्यात्मशास्त्र, मानसशास्त्र, नीतिशास्त्र याबद्दल मंथन-चर्चा होताना फार पूर्वीपासून दिसते. त्यामुळेच बरेचदा गीतेतल शाश्‍वत ज्ञानाचा प्रवाह थोर तत्त्वज्ञानी, वयोवृद्ध, चिंतकांपर्यंतच मर्यादित राहून, राष्ट्राचा खरा आधारस्तंभ असलेली तरुण पिढी मात्र गीतेपासून दूरच आहे, हे जाणवतं. गीता हा ग्रंथ सारे भोग भोगून झाल्यावर म्हातारपणी वाचण्यासाठी असून तरुणपणी वाचल्यास मुलं संन्यासी होतील असल्या भ्रामक कल्पनांमुळे देखील युवा पिढी गीतेचा अभ्यास करताना दिसत नाही.

व्यवस्थापनाच्या परिपेक्षातून गीतेचं मंथन घडवून आणून, गीतेतील तत्त्वज्ञान हे व्यवस्थापनकौशल्य, प्रभावी नेतृत्व, कार्य निष्पादन प्रक्रिया, संघटनकौशल्य, नियोजन, अभिप्रेरणा, निर्णयप्रक्रिया या प्रबंधन विषयाशी निगडीत विषयांसाठीसुद्धा दीपस्तंभ ठरू शकेल, हा नवा दृष्टिकोन समाजासमोर आणण्याचा आयोजकांचा उदात्त हेतू मनाला स्पर्श करून गेला.

या परिषदेच्या निमित्ताने प्रकाशित शोधनिबंध पुस्तकातील निबंधांचा मागोवा घेताना एक गोष्ट प्रकर्षाने जाणवली की, तरुणांना गीतेच्या शाश्‍वत दिव्य प्रवाहाखाली आणण्यासाठी हे मंथन नक्कीच पथप्रर्दशक ठरू शकेल.

निष्काम कर्मयोगाच्या कल्याणकारी मार्गावर चालून, नि:श्रेयस म्हणजे नैतिक उच्चस्थिती व अभ्युदय म्हणजे भौतिक व्यावसायिक प्रगती गाठण्याचा अद्भुत मार्ग गीतेत प्रकट झाला आहे. तो मार्ग तरुणांच्या मनावर बिंबवावा ही व्यक्ती, समाज व राष्ट्राच्या प्रगतीसाठी काळाची गरज आहे.

गीतेकडे बघण्याचा हा नवा दृष्टिकोन प्रशस्त करण्यासाठी ही भरीव कामगिरी केल्याबद्दल या राष्ट्रीय परिषदेच्या आयोजनात सहभागी संपूर्ण चमूचं पुनश्‍च एकवार हार्दिक अभिनंदन!


- वंदना श्रीनिवास वर्णेकर
९३७०८०३९१०

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

सुदिनम् सुदिनम् जन्मदिनम्

-
सुदिनम् सुदिनम् जन्मदिनम् तव, भवतु मंगलम् जन्मदिनम् । चिरंजीव कुरु पुण्यवर्धनम्, चिरंजीव कुरु कीर्तिवर्धनम् ।। विजयी भव सर्वत्र सर्वदा, जगति भवतु तव सुयशोगानम् । सुदिनम् सुदिनम् जन्मदिनम् तव, भवतु मंगलम् जन्मदिनम् ।।
Read more

प्रार्थना

-
हे प्रभो तेरी कृपा से, ज्ञान बल हम पा सके, सद्गुणों से पूर्ण होकर, देश ऊंचा कर सके सूर्य सा हम तेज पाए, चंद्रमा सी मधुरता, पृथ्वी सी हो सहनशक्ति, शुभ्र जल सी स्वच्छता, वायु सी गति हो हमारी, लक्ष्य तक पहुंचा सके, सद्गुणों से पूर्ण ..... ज्ञान तप से ही मिलेगा, कर्म से फल प्राप्त होगा, कष्ट से साहस बढेगा, भक्ति से मन शांत होगा, मुश्किलों के राह पर भी मुस्कुराते बढ़ सके, सद्गुणों से पूर्ण ..... ज्ञान पा कर हम हमारे स्वार्थ में मदमस्त न हो, शक्ति पा कर दुर्बलों को कुचलने में व्यस्त ना हो, दुक्ख पीडिता बहुजनों को सुखद शांति दे सके, सद्गुणों से पूर्ण ..... पुत्र है हम एक माँ के, एक अपनी सभ्यता, वेश भाषा अलग है पर हृदय में एकात्मता, विश्व को भी जोड़ने का मंत्र हम सिखला सके, सद्गुणों से पूर्ण ..... हे प्रभो तेरी कृपा से, ज्ञान बल हम पा सके, सद्गुणों से पूर्ण होकर, देश ऊंचा कर सके, यह राष्ट्र ऊंचा कर सके, यह देश ऊंचा कर सके । - अशोक श्रीधर वर्णेकर
Read more

Man and the Nature

-
"Man and the Nature" There was a time, when man was afraid of nature. Nature was his big enemy, And he was but a small creature. Man worshipped nature, out of fear. Nothing from the beautiful nature, could make him cheer. Nature felt pity for the man. Its own creation, afraid of it! It wept. Nature wept. And as the tears rolled down, there were floods all around. TIMES CHANGED. With the scientific and technical development, Man progressed materially. With his super ego raised, he climbed the Mt. Everst. And from the top of the highest peak, he shouted loud and clear, "I have conquered. Now nature is my slave and I am the master." This was again a fun for the nature. Its own creation, winning over it! It laughed. Nature laughed. And as the smile reached its face, man experienced an earthquake. "Why conquer me my son?" said nature, "I AM WITHIN YOU. CONQUER THYSELF. Explore me for thy needs, and I will feed you forever.
Read more